معلمی یعنی تربیت یک نسل برای یک نسل دیگر و حفظ آرمانها و هدفهای یک کشور برای پیشرفت و توسعه. معلم موجودی بی پایان است که علم الهی را در خود می گنجاند و آنرا به سوی متعلمین خود شرف یاب می کند و سپس نور تقوا و صداقت را درخود و آموزش دهندگان سوق می دهد.4
انسان در مدرسه ساخته می شودو دارای ارزشهایی است، متعالی،هدفمند و مقدس. پس این معلم است که باید آن را سازمان دهی کند. و تا رسیدن به هدف مورد نظر، انسان را هدایت کند. و با وسعت و نگاه روشنی به آینده توجه کند.
انتظار می رود که معلم فردی رشد یافته باشد و تواناییها را از پیش کسب کرده باشد. در گام اول که سخن از توانایی است، ذهن متوجه داناییهای جسمی می شود. ناگفته پیداست که یاددهنده سالم و با نشاط برای کار مهمی که قرار گرفته است انجام دهد، آمادگی لازم را به خوبی کسب کرده است. زیرا معلمی حرفه ای است که نیازمند انرژی و توان زیادی است5 انسان به مثابه موجودی که در اجتماع زندگی میکند، دارای ارزش هایی است. این ارزشها متأثر از فرهنگ جامعه است. و انتظار می رود که معلم نماینده فرهنگ جامعه خود باشد. این فرهنگ شامل همه نظریه ها، باورها و ارزشهای اجتماعی می شود که در رفتار معلم به گونه ای هنجاری متجلی می شود.مدرسه و کلاس درس هر یک نیز جامعه ای کوچک است که تحت تأثیر نفوذ فرهنگ جامعه قرار دارد. ومعلم باید به مثابه الگوی این ارزشها ی اجتماعی، بتواند با فراگیرندگان به گونه ای آزاد و انتقادی در مورد ارزشهای اجتماعی،درستی یا نادرستی، همخوانی و ناهمخوانی آنها با زمان به دنبال نظر بپردازد.6
معلم باید دارای صفت"خلاقیت" باشد.خلاقیت گرچه با تواناییها و داناییهای فرد بستگی دارد،اما به ان بخشی از ویژگی های معلم اشاره می کند که به حل مسائل آموزشی- در موقعیت های جدید و شیوه ای بدیع و در خور شرایط- منجر می شود7
امروزه ثابت شده است که خلاقیت را می توان پرورش داد. یکی از شیوه هایی که به پرورش نوآوری می انجامد،فعالیت های پژوهشی است.اگر معلمان در شرایط فعالیتهای پژوهشی، دوره های تربیت معلم را طی کنند و همواره به کلاس درس به منزله یک مورد پژوهشی بنگرند،می توانند این ویژگی را در خود پرورش دهند.8
یک معلم اثربخش،بایدفردی بشاش، خوش اخلاق،عاطفی،برخوردار از سلامت روانی و انطباق پذیر باشد.
بطور دقیق تر معلمان مؤثر و کارآمد،افرادی هستند که بتوانند در لحظه های بحرانی،خونسردی خود را حفظ کنند.
و بدون اتخاذ موضع دفاعی یا سلطه جویانه به حرفهای دانش آموزان گوش بدهند و از برخورداری تند بپرهیزند.9
(فضا) و جو کلاس نیز در پیشرفت تحصیلی از فراگیران اثر می گذارد. به کارگیری الگوهای فعال تدریس،حُسن توانمندی در کلاس و احساس امنیت در دانش آموزان را تقویت می کند. کلاسی که در آن:
ـ میان اقتدار معلم و حث انتخاب دانش آموزان تعادلی وجود داشته باشد.
ـ معلم یک رهبر و تسهیل کننده فرایند یادگیری باشد.
ـ اگر دانش آموزان از آزادی لازم در انتخاب راه حلهای تازه برخوردار باشند،پیشرفت تحصیلی بیشتری خواهند داشت و امکان بروز رفتارهای اخلال گرانه و مُخل یادگیری به حداقل خواهد رسید.10
ـ عمده ترین و قابل قبولترین صلاحیت(شایستگی) در تدریس، دو ویژگی دلبسته بودن به حرفه معلمی و شاگرد مداری است. دلبستگی به حرفه معلمی و شاگرد مداری،جلوه های گوناگونی دارد. در هر معلمی به نوعی تظاهر می کند. هر معلمی در درجه اول یک انسان است. این حقیقت مهمترین و تعیین کننده ترین مطلب درباره اوست.11
می دانیم که هر انسانی قابلیتهای منحصر به فرد است. این قابلیتها از آن نوع قابلیت هایی نیستند که در انسانهای دیگر هم یافت می شوند.لذا هر معلمی در تدریس،روشهای منحصر به فرد((خود)) ش را بکار می گیرد.
مطلب زیر گویای همین واقعیت است.
در مدرسه ای که معلمان هر کلاس، به وسیله مدیری علاقه مند با دقت کامل انتخاب شده بودند،فعالیتهای بسیار خوب و ارزنده ای را دچار حیرت می کرد. هر کلاسی شادتر و بشاش تر از کلاس دیگر بود.دانش آموزان با شوق و ذوق به درس مشغول بودنداتاقهای درس به طرز هنرمندانه ای با کارهای مختلف بچه ها تزیین شده بود.کارهای ذوقی و هنری، تصویرهای نمایشی مربوط به درسهای علوم و زیست شناسی ،انواع و اقسام مجموعه ها و غیره، همه جا دیده می شد. و نشان یادگیری پیوسته و بی توقف دانش آموزان بود. فقط یکی از کلاسها لخت و خالی بود. معلم کلاس در میان بچه ها ایستاده بود. و بانرمی و متانت گرم صحبت و گفتگوی با آنها شده بود. این یکی نیز حیرت هر بیننده ای را بر می انگیخت. مدیر مدرسه،که فردی با تجربه بودو در حرفه خود تبحر داشت، می گفت: این معلم بهتریم معلم مدرسه است. با تمام معلمان دیگر فرق دارد شاگردان او شیفته او هستند کاری که او می کند تا به شاگردانش کمک کند مطلبی را کشف کنند واقعاً دور از زندگی معمولی مدرسه ماست.12
عملکرد مهارت های حرفه ای معلمان را می توان به پلی تشبیه کرد که زندگی حال را به زندگی آینده مرتبط می سازد. کودکان، نوجوانان و جوانان امروز، عابرانی هستند که با معصومیت از روی این پل راهی فرداهای ناشناخته می شوند.13
انتخاب شیوه های تدریس امری پیچیده و گمراه کننده است. به همان اندازه که انجام آن دشوار است و به همان اندازه که ارزش گذاری بر آن تنگ و مبهم جلوه می کند انتخاب آن هم خالی از خطر نیست. انتخاب وظیفه خطیری است که نمی تواند به هیچکسی جزء خود معلم که با دانش آموزان به خصوصی سروکار دارد و بر اساس برنامه های خاص خودش با آنها کار می کند،سپرده می شود.14
افت تحصیلی امروزه یکی از نگرانی های مهم خانواده و دست اندر کاران تعلیم و تربیت است. همه ساله شمار زیادی از دانش آموزان درکشورهای مختلف جهان با پدیده ای به نام افت تحصیلی مواجه اند. این پدیده علاوه بر زیانای هنگفت اقتصادی که به دلیل تکرار پایه یا صرف هزینه مجدد برای دانش آموختگان انجام می پذیرد، آثار سوئی که سلامت روحی دانش آموز را مخدوش می کند بر جا می گذارد.15
منظور از افت تحصیلی یا شکست تحصیلی، شکستی است که بر اثر قصور نظام آموزشی در دستیابی مؤثر به اهداف و برنامه های آموزشی حاصل می شود.16
به عبارت دیگر کاهش عملکرد تحصیلی و درسی دانش آموزاز سطحی رضایت بخش به سطحی نامطلوب است.17
افت تحصیلی، کاهش فاصله بین وضعیت آموزشی مورد انتظار با وضعیت علمی موجد فراگیر است.18
آمارهای ارائه شده در درس تاریخ، حاکی از وجود کمی دراین ماده درسی است. تا جاییکه این درس جز دروس آسیب پذیر اعلام گردید. متأسفانه این امر نه فقط در گرگان بلکه در سطح استان گلستان هم مطرح است.
نمودار زیر نشان دهنده روشن این موضوع می باشد: